Dünya Sigara Bırakma Günü

Dünyada ölüme en sık yol açan iki nedenden biri tütün kullanımıdır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) her gün 12 bin kişinin tütün kullanımının neden olduğu hastalıklardan öldüğünü bildirmektedir.
Tütün bitkisi ülkemizde de üretilmektedir. Dünya üretiminin % 1,7 si kadarıdır. Sigara tüketimi Çin ve güneydoğu Asya ile Güney Amerika’da daha fazla olmakla birlikte tüm ülkelerde kullanılmaktadır.
Ülkemizde 2003 2009 yılları arasında yapılan bir araştırmada 15 -44 yaş arası nüfusun sigara içme yüzdesi maalesef % 55 lere yaklaşmıştır.
Sigara dumanı 7000 in üzerinde tahriş edici ve zehirli kimyasal madde içermektedir.
Sigara başta kronik tıkayıcı akciğer hastalıkları olmak üzere, akciğer kanseri, KOAH, kronik bronşit ve kalp ve damar hastalıklarına sebep olmakla beraber; mesane, mide, ağız – boğaz ve rahim kanserlerinin tetikleyici sebebi olduğu bilinmektedir. Cinsel fonksiyon bozukluğu böbrek hastalıkları ve diyabet hastalığı ile de ilişkili bulunmuştur.
Nikotin bağımlılığı alkolden daha güçlü olup daha kısa sürede gelişebilmektedir. Bu yönü ile bazı uyuşturucu maddelerden daha kısa sürede bağımlılık yapma potansiyeli vardır. “Az içiyorum “ , “ dudak tiryakisiyim, istediğim zaman bırakırım” gibi sık duyulan söylemler maalesef gerçekçi ve bilimsel doğruluğu olmayan savunma mekanizmalarıdır.
Sigaranın bırakılmasında zorlanma olmasının nedeni, psikolojik bağımlılığın yanında fiziksel ve kimyasal bağımlılık yapmasındandır. Nikotin yoksunluk sendromu denilen; aşırı sinirlilik gerginlik iştah değişiklikleri ve ağızda lezyonların geçici olduğu bilinmelidir. Bu belirtiler ortalama 3 ile 4 haftada ortadan kalkmaktadır.
Sigara bırakılması durumunda oluşacak faydalar erken ve geç dönemde çok çeşitli ve önemlidir. İlk saatler içinde kan basıncı normale gelmekte, 8 ile 12 saat içinde kan karbon monoksit düzeyi normal gelmekte, günler içerisinde inme ve kalp krizi riskinde azalma olmaktadır. 5 yılın sonunda kanser gelişme riski azalmaktadır. Hayat kalitesindeki hissedilir iyileşmeler her bırakan kişi tarafından yüksek oranda deneyimlenmektedir.
Sigara bırakma tedavileri Sağlık Bakanalığı nın yetkilendirdiği merkezlerde uzman klinisyenler tarafından yapılmaktadır. Nikotin yerine koyma tedavileri ve ağızdan kullanılan bupropion ve vareniklin tedavileri her kişiye ayrı değerlendirme ile yapılmaktadır.
Diğer yöntemlerin (ozon , akupunktur, lazer, biyoenerji, vs)etkinliği bilimsel ispatlanmış yöntemler değildir.
Sigarayı bırakmaya hazırlanmak en az bırakma kararı kadar önemlidir. Sigara içilen ortam ve kişilerden uzak kalmak, çakmak vb. eşyaları taşımamak, düzenli spor ve egzersiz yapmak, yemeklerden sonra yürüyüş yapmak veya oyalanacak bir iş bulmak gibi davranışsal yöntemler önemli ve faydalıdır.
Unutulmamalı ki sigara gibi bağımlılık yapan bir maddeden kurtulmak imkansız değildir. Yeter ki geçerli bir nedenimiz ve başarma isteğimiz olsun.
Sağlık bakanlığımız tarafından sigara bıraktırma merkezlerinde uzman klinisyenler ve doktorlar tarafından ücretsiz tıbbi yardım ve medikal tedavi verilmekte olup, buralardan destek alınmalıdır.